Te klein

In een bijzonder krantenartikel vat journalist Sander Heijne de afgelopen zestig jaar samen en analyseert hij waarom Nederland te klein is om groter te groeien. Mooi om te lezen en niet alleen omdat ik zelf deze respectabele leeftijd inmiddels heb bereikt. Eigenlijk vat hij samen wat ik de afgelopen zestig jaar heb zien gebeuren.

Hij begint na WOII, waarbij Nederland te vol werd en mensen aangemoedigd werden om elders hun heil te zoeken. Op die manier kon de schaarste beter worden verdeeld. En o.a. daarom heb ik nu nog steeds enkele neven en nichten die in Nieuw Zeeland wonen. Vervolgens werd de wederopbouw aangepakt en de landbouw gemoderniseerd met grote bedrijven en strakgetrokken landbouwgronden als gevolg. Ook in de industrie werd er volop geproduceerd en al gauw bleek er een tekort aan arbeidskrachten, waardoor er hulptroepen uit het buitenland werden gehaald: gastarbeiders, zoals ze toen nog werden genoemd, uit zuid Europa, Turkije en Marokko. Toen er ook nog enorme gasvelden werden gevonden onder de Groningse bodem was de belangrijkste politieke worsteling niet meer de schaarste, maar de verdeling van de overvloed. Dat was ongeveer het moment dat ik in Brabant ter wereld kwam en enigszins verbaasd om mij heen keek. Toen al.

Nu we zestig jaar verder zijn staan we volgens Heijne op een kruispunt in de geschiedenis. Zonder alle knelpunten die we dagelijks in de kranten lezen te herhalen, zoals stikstof, woningbouw, Schiphol en een onzekere omgeving door oorlogen, ligt er een zware opgave voor de politiek in Nederland en daarbuiten. Met als voornaamste taak het verdelen van schaarste. Schaarste in ruimte, in personeel en in energie. In de afgelopen zestig jaar zijn we van 12 miljoen naar 18 miljoen mensen gegroeid. Dus als ik negentig ben, als ik het mag beleven, zitten we op 21 miljoen inwoners. Ik neem aan dat mijn huidige uitzicht op Friese weilanden dan is veranderd in uitzicht op Friese wolkenkrabbers.

We zijn rijker en slimmer dan ooit. We weten vrij goed wat ons te doen staat. Als er een kabinet komt dat durft te streven naar bloei van de samenleving in plaats van groei van de economie, dan gaan we toch een prachtige toekomst tegemoet? Wim Kan zei het al in 1963:

12 miljoen oliebollen op aardgas

Wat staan we der vanavond met z’n allen prachtig op

Het vaandel van de welvaart hoog voorop met veel tam tam

Het leger en de tanks en Albert Heijn der achteran

en iedere soldaat, dat is normaal

met z’n eigen generaal

Wat een land, wat een land, waar dat allemaal maar kan

12 miljoen oliebollen dansen in de pan

Uit: 1000 PINGUÏNS Door: WASCO

Dit is mijn 80^e blog. Over een maand verschijnt de 81^e. Omdat het kan. Ook aanmelden kan. Schrijf je in op de E-mail nieuwsbrief. Zie https://janfossen.nl/